مفهوم و پیاده سازی پوکایوکه
پوکایوکه
پوکایوکی چیست و چه مزایایی دارد؟
پوکایوکه(Poka-yoke) مزایای بسیاری را برای فرآیندهای تولید فراهم می کند که مهمترین آنها بهبود در کنترل کیفیت کلی است. این مانع از رسیدن محصولات معیوب به پایان فرآیند می شود.
در حالی که پوکایوکه (تلفظ PO-kah yo-KAY) ممکن است شبیه یک بازی ویدیویی کودکانه بر اساس یک کارتون ژاپنی به نظر برسد، در واقع یک اصطلاح ژاپنی است که به معنای اجتناب از اشتباهات (yokeru) (poka) است.
پوکایوکه یکی از چندین ابزار تولید ناب است که برای کمک به سازمان‌ها در حذف ضایعات، ساده‌سازی فرآیندها و افزایش کارایی طراحی شده است. به طور خاص، پوکایوکه سعی می‌کند با جلوگیری و حذف خطاها، به نقص‌های صفر دست یابد.
ایده پوکایوکه که اغلب به عنوان “ضد خطا” نامیده می شود، در دهه 1960 توسط Shigeo Shingo، یک مهندس صنایع ژاپنی، که نوآوری های تولیدش هنوز در روش های ناب و شش سیگما امروزه مهم هستند، توسعه یافت.
در این مقاله به موارد زیر خواهیم پرداخت:
- پوکایوکی را تعریف م کنیم و تاریخچه آن را به طور خلاصه بررسی می کنیم.
- این که چگونه پوکا یوک با تولید ناب مطابقت دارد.
- به شما نشان می دهیم که چگونه سیستم poka-yoke را در سازمان خود پیاده سازی کنید.
هنگام بازدید از یک کارخانه در اوایل دهه 1960، شینگو متوجه شد که کارگران فراموش می کنند فنرها را در یک کلید روشن/خاموش ساده قرار دهند. این یک اشتباه کوچک منجر به تولید و ارسال قطعات معیوب شد.
شینگو با دانستن اینکه این خطاهای ساده انسانی علت اصلی مشکل است، شروع به کار بر روی راه هایی برای بهبود این فرآیند و تبدیل آن به “ضد احمق” (باکا-یوک) کرد. پس از شکایت کارگری مبنی بر اینکه این اصطلاح توهین آمیز است، آن را به پوکایوکه تغییر داد که تمرکز را از کارگر به فرآیند تغییر می دهد.
با طراحی مجدد فرآیند به گونه‌ای که تا زمانی که کارگر فنر را در سوئیچ قرار نداده باشد، عملیات ادامه پیدا نکند، خطاهای انسانی کمتری مرتکب شده و محصولات با کیفیت بالاتر ارسال می‌شوند.
شما هر روز با پوکا یوکی مواجه می شوید. به عنوان مثال، تا زمانی که در بسته نشود، نمی‌توانید مایکروویو را روشن کنید، و اگر در را قبل از توقف تایمر باز کنید، بلافاصله متوقف می‌شود. علاوه بر این، شما اغلب با انجام کاری ساده مانند چسباندن کلید ماشین خود به وسیله ای که باید آن را با خود به محل کار ببرید، می سازید.
چگونه پوکایوک در تولید ناب جا می‌شود؟
هدف اصلی حذف ضایعات، بهبود مستمر فرآیندها، افزایش ارزش محصول و حل مشکلات مشتری و در عین حال کاهش هزینه‌های شما است. مفاهیم و ابزار ناب به طور کلی ساده و آسان برای پیاده سازی هستند.
همانند مفهوم ناب تئوری محدودیت ها (Lean Theory Of Constraints:TOC)، poka-yoke تشخیص می دهد که عوامل محدود کننده ای وجود خواهد داشت که می تواند سرعت تولید را کاهش دهد و منجر به محصولات معیوب شود. وظیفه شما این است که دلایل اصلی محدودیت ها را بیابید.
پس از شناسایی علت اصلی، TOC قصد دارد از محدودیت با استفاده از منابع موجود برای کاهش تأثیر محدودیت استفاده کند.
Poka-yoke با اجرای فرآیندها یا اصلاحاتی که وجود محدودیت ها را در سیستم غیرممکن می کند، TOC را تکمیل می کند. به عنوان مثال، اگر اهرم انتخاب روی پارک تنظیم نشده باشد، راه اندازی خودروی خودکار غیرممکن است. این امر باعث می شود که هنگام چرخاندن کلید، حرکت تصادفی خودرو غیرممکن شود و احتمال اشتباه از بین می رود.
انواع پوکایوکه:
دو نوع پوکایوکی وجود دارد:
- کنترل
- هشدار
کنترل: هدف این است که اشتباهات را از نظر مکانیکی غیرممکن کنیم. برای مثال، تنها یک راه وجود دارد که بتوانید یک سیم برق سه شاخه را به پریز برق وصل کنید.
اخطار: رنگ یا صدا برای هشدار دادن به اپراتورها در مورد اشتباه کردن آنها استفاده می شود.
به عنوان مثال، پیامی بر روی صفحه نمایش شما ظاهر می شود تا به شما یادآوری کند که اسناد خود را قبل از بستن یک برنامه ذخیره کنید.هدف هر سیستم poka-yoke باید بدون نقص باشد.
فرض کنید از هر 10000 دستگاه تولید شده فقط یک نقص دارید. این نسبت بسیار خوبی است. با این حال، آن یک نقص نشان دهنده یک محصول 100٪ معیوب برای شخصی است که آن را خریداری می کند. مزایای استفاده از پوکایوکه اجرای پوکا یوک در سازمان شما از بسیاری جهات به نفع سازمان شما خواهد بود:
پیشگیری از خطا (کنترل) و اجتناب از خطا (هشدار) به این معنی است که زمان و هزینه کمتری را صرف آموزش کارکنان خود می کنید.خطاهای کمتر به معنای ایمنی بیشتر برای کارگران و مصرف کنندگان است.زمان و پول کمتری برای بررسی کیفیت و بازرسی هدر می‌رود،
زیرا سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که ضد اشتباه باشد.کارکنان فرهنگ بهبود مستمر را به عنوان یک روش زندگی اتخاذ می کنند.عیوب صفر یا تا حد امکان نزدیک به صفر، ضایعات و هزینه ها را کاهش می دهد.
محصولات با کیفیت بالاتر منجر به افزایش رضایت مشتری و اعتماد ذینفعان می شود.استفاده از poka-yoke از خطاها جلوگیری می کند یا تا حد زیادی کاهش می دهد و این باعث ایجاد اعتماد در کارکنان، مدیریت و ذینفعان می شود. افزایش اطمینان حاصل از انجام درست کار در اولین بار می تواند منجر به محصولات برتر، رضایت مشتری بهتر، افزایش وفاداری به برند و افزایش سود شود. نحوه اجرای poka-yoke و اجرای poka-yoke باید آسان، ارزان و همسو با فرآیندهای فعلی باشد. شما باید مزایای فوری و پیشرفت های قابل اندازه گیری در کیفیت و تولید را ببینید.
با استفاده از مراحل توضیح داده شده در زیر می توانید پوکا یوکی را پیاده سازی کنید.
مرحله 1: مشکل را شناسایی کنیدبه یاد داشته باشید که انسان ها اشتباه می کنند. یک یا دو اشتباه قابل انتظار است. یک سری اشتباهات نشان می دهد که مشکلی وجود دارد که باید برطرف شود. این مشکل ممکن است مربوط به کارمند یا نقص یک دستگاه باشد. شما باید روند را مشاهده کنید تا ببینید آیا می توانید تشخیص دهید که مشکل در کجا رخ می دهد یا خیر. برای تشخیص انسانی یا مکانیکی بودن خطا از دیگران کمک بگیرید. استفاده از یک جریان را در نظر بگیرید
مرحله 2: علت اصلی را پیدا کنیدپس از شناسایی مشکل، باید مشخص کنید که محتمل ترین علت آن مشکل چیست. ممکن است بخواهید از 5 چرا استفاده کنید، یکی دیگر از تکنیک های کنترل کیفیت که در ژاپن توسعه یافته است، تا به شما در یافتن علت اصلی کمک کند. با پرسیدن و پاسخ دادن به پنج سوال «چرا»، می توانید علت اصلی مشکل را پیدا کنید.
مرحله 3: تعیین کنید که از کدام نوع پوکایوک استفاده کنید اگر به راحتی می توانید از وقوع اشتباهات جلوگیری کنید، یک پوکا یوک کنترلی نصب کنید که از ادامه روند تا تکمیل یک مرحله حیاتی جلوگیری می کند. به عنوان مثال، شکل یک جزء تضمین می کند که فقط می تواند به روش مناسب وارد شود. اگر نمی‌توانید از اشتباه جلوگیری کنید، یک poka-yoke هشدار نصب کنید که قبل از ادامه فرآیند به اپراتور هشدار می‌دهد که توجه لازم است. این هشدارها می‌تواند شامل رنگ‌ها، چراغ‌های چشمک زن، زنگ‌ها یا هر نوع هشداری باشد که به کارمند می‌گوید قبل از ادامه فرآیند باید اتفاقی بیفتد.
مرحله 4: مناسب ترین روش پوکا یوکی را برای استفاده تعیین کنید سه روش پوکا-یوک وجود دارد که می توانید یکی از آنها را انتخاب کنید.
- تماس: این روش از شکل، اندازه یا سایر ویژگی های فیزیکی برای شناسایی خطاها استفاده می کند. به عنوان مثال، نمی توانید یک میخ مربعی را در یک سوراخ گرد قرار دهید.
- عدد ثابت: با این روش، در صورت عدم انجام تعداد مشخصی از اقدامات، خطا ایجاد می شود. اگر تعداد حرکات اشتباه انجام شود به اپراتور هشدار داده می شود.
- توالی: این روش تضمین می کند که توالی مناسب رویدادها قبل از ادامه فرآیند دنبال می شود. به عنوان مثال، چک لیستی که باید قبل از تولید تکمیل شود، می تواند به مرحله بعدی منتقل شود.
مرحله 5: سیستم poka-yoke خود را تست کنید تا ببینید آیا کار می کند یا خیرقبل از اینکه بتوانید به طور کامل پوکا یوک را اجرا کنید، باید مطمئن باشید که کار می کند. باید آن را تست کنید تا ببینید آیا از بروز خطا جلوگیری شده است یا خیر و مطمئن شوید که رفع مشکل باعث کند شدن روند نمی شود.
مرحله 6: کارمندان را آموزش دهیدحتی ساده‌ترین پوکایوک را نمی‌توان با موفقیت اجرا کرد مگر اینکه کارمندان نحوه انجام آن را آموزش ببینند. آموزش به کارمندان در پذیرش فرآیند جدید کمک می‌کند، به‌ویژه اگر متوجه شوند که این اصلاح کارشان را آسان‌تر می‌کند. poka-yoke جدید خود را به راهنمای SOP خود اضافه
کنید تا به کارکنان کمک کنید بفهمند از آنها چه انتظاری می‌رود.
مرحله 7: عملکرد را بررسی کنید و موفقیت را اندازه گیری کنیددوباره عملیات را مشاهده کنید و موفقیت را اندازه بگیرید. به دنبال خطاهای دیگری باشید که ممکن است مانع تولید شما شوند و به دنبال راه هایی برای بهبود مستمر باشید.
نمونه های پوکایوکی در زیر چند نمونه از نحوه استفاده پوکا یوکه در صنایع مختلف آورده شده است.
پوکا-یوک در مراقبت های بهداشتی اشتباهات در مراقبت های بهداشتی می تواند منجر به آسیب بیشتر و حتی مرگ شود. بیمارستان ها و کلینیک ها سیستم های پوکا یوکی ساده را با چک لیست و یک سری پرسش و پاسخ پیاده سازی کرده اند. دفعه بعد که به بیمارستان می روید، توجه کنید که چند بار از شما سؤالات مشابهی می پرسند («نام کامل شما چیست؟» «تولدت چیست؟» «آدرس شما چیست؟»). شاید آزاردهنده باشد که مجبور باشید بارها و بارها به این سؤالات پاسخ دهید، اما این سیستم برای جلوگیری از اشتباه یا عمل بر روی اندام اشتباه توسط پزشکان ایجاد شده است.
پوکا یوکی در تولیدکارگاه‌ها شامل انواع دستگاه‌های ضد خطای محافظ برای حفظ ایمنی کارکنان هستند.
به عنوان مثال، کارگاه ها دارای موانعی هستند که فضای کافی بین اپراتور و ماشین را تضمین می کند، کلیدهای قطع خودکار، و سیگنال های هشدار دهنده که در صورت عدم رعایت صحیح رویه ها فعال می شوند. Poka-yoke در صنعت خدمات به آخرین باری فکر کنید که برای صرف غذا در یک رستوران فست فود پول نقد پرداخت کرده اید.
به احتمال زیاد، تغییر شما به طور خودکار توسط صندوق فروش توزیع شده است. این کار خودکار این احتمال را که صندوقدار ممکن است مقدار اشتباهی پول به شما بدهد را از بین می برد. پوکا یوکی در عمل. Poka-yoke یک ابزار کنترل کیفیت ساده و قدرتمند است که می تواند در هر صنعتی برای کاهش یا حذف خطاها استفاده شود.
مزایای اجرای پوکا یوکه شامل صرفه جویی در زمان و منابع با انجام صحیح کار در بار اول، محصولات و خدمات با کیفیت بهتر و افزایش اعتماد به برند و محصولات شما است.
شرکت کاوشگران بهبود کیفیت هر سال دوره پوکایوکه را به صورت آنلاین و حضوری و به صورت درون سازمانی برگزار می کند .مشتریان عزیز جهت برگزاری دوره با کارشناسان ما تماس بگیرین
تلفن: 05135424362 و 7-05135421156
نویسنده :مرضیه حسینی مدیر عامل شرکت کاوشگران بهبود کیفیت