تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟

تجزیه و تحلیل SWOT روشی است که برای تعیین و تعریف نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید شرکت یا سازمان شما استفاده می شود و تجزیه و تحلیل SWOT ابزاری فوق العاده ساده و در عین حال قدرتمندی که به شما برای توسعه استراتژی تجاری خود کمک می کند. انجام تجزیه و تحلیل SWOT راهی قدرتمند برای ارزیابی شرکت یا پروژه شما است. هدف اصلی آن کمک به سازمانها برای آگاهی کامل از کلیه عوامل دخیل در تصمیم گیری در زمینه تجارت است.

 این تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات شما را در یک لیست سازمان یافته قرار می دهد و معمولاً در یک شبکه ساده دو به دو ارائه می شود. لذا می توانید از آن برای کشف توصیه ها و استراتژی ها با تمرکز بر نقاط قوت و فرصت های اعمال شده برای غلبه بر نقاط ضعف و تهدید استفاده کنید.

فرآیند های تجزیه و تحلیل SWOT

همانطور که می دانیم کلمه SWOT مخفف نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید است. حال به صورت جداگانه به بررسی این عناصر می پردازیم:

نقاط قوت

اولین عنصر تجزیه و تحلیل SWOT نقاط قوت است. به طور کلی نقاط قوت همان ویژگی های داخلی و مثبت شرکت شما هستند. میشه براحتی حدس بزنیم که، این ویژگی ها شامل آن دسته از کارهایی می باشند که شرکت یا پروژه شما در آن به صورت موفق و خوب عمل می کند. مانند ویژگی های نام تجاری شرکت شما، یا چیزی که راحت تر بتوانیم آن را تعریف کنیم مانند گزارش فروش منحصر به فرد یک خط خاص محصول. یا اینکه می تواند شامل افراد، منابع انسانی شما باشد مانند: مدیریت قوی، یا یک تیم مهندسی عالی.

حتماً بخوانید : منابع انسانی در یک سازمان چه میزان اهمیت دارد؟

نقاط ضعف

زمانی که شما نقاط قوت خود را فهمیدید و آنها را تشخیص دادید، حال وقت آن رسیده است که این خودآگاهی را روی نقاط ضعف خود پیاده سازی کنید. می توان به طور ساده تر بیان کرد که نقاط ضعف عوامل منفی هستند که از نقاط قوت شما دور می شوند. این عنصر می تواند شامل چالش های سازمانی مانند کمبود افراد ماهر و محدودیت های مالی یا بودجه باشد.

فرصت ها

فرصت ها همان عوامل بیرونی در محیط کسب و کار هستند که احتمالاً در موفقیت شما نقش دارند. به طور خلاصه، این عنصر همه کارهایی را که می توانید برای بهبود فروش، رشد یک شرکت یا پیشبرد رسالت سازمان خود انجام دهید، را شامل می شود.

تهدیدها

عنصر نهایی تجزیه و تحلیل SWOT تهدیدها است. تهدیدها همه آن کارهایی که باعث به خطر افتادن احتمال موفقیت و رشد شرکت می شود را شامل می شود. مواردی مانند رقبای در حال ظهور، تغییر در قانون نظارتی، ریسک های مالی و تقریباً هر چیز دیگری را که به طور بالقوه می تواند آینده شرکت یا پروژه شما را به خطر اندازد، شامل شود.

عوامل داخلی و خارجی

چهار عنصر فوق برای همه تجزیه و تحلیل SWOT مشترک است. با این حال، بسیاری از شرکت ها بیشتر این عناصر را به دو زیر گروه مجزا تقسیم می کنند: داخلی و خارجی.

عوامل داخلی SWOT

نقاط قوت (S) و نقاط ضعف (W) به عوامل درونی اشاره می کنند و مواردی که شما کنترل خاصی بر آن دارید و می توانید آنها را تغییر دهید. اینها برخی از عوامل داخلی است که معمولاً مورد توجه قرار می گیرند:

• منابع مالی (بودجه، منابع درآمد و فرصت های سرمایه گذاری)
• منابع فیزیکی (مکان، امکانات و تجهیزات)
• منابع انسانی (کارمندان، داوطلبان و مخاطبان هدف)
• دسترسی به منابع طبیعی، علائم تجاری، حق ثبت اختراع و حق چاپ
• فرآیندهای فعلی (برنامه های کارمندان، سلسله مراتب بخش و سیستم های نرم افزاری)

عوامل خارجی SWOT

فرصت ها و تهدیدات عوامل خارجی هستند و مواردی که در خارج از شرکت شما در بازار بزرگتر اتفاق می افتد. می توانید از فرصت ها استفاده کنید و در برابر تهدیدات محافظت کنید، اما نمی توانید آنها را تغییر دهید. مثلاً شامل رقبا، قیمت مواد اولیه و روند خرید مشتری است. عوامل خارجی معمولاً مواردی هستند که شما یا شرکت شما کنترل نمی کند، مانند موارد زیر:

• روند بازار (محصولات جدید، پیشرفتهای فناوری و تغییر نیازهای مخاطبان)
• روندهای اقتصادی (روندهای مالی محلی، ملی و بین المللی)
• بودجه (کمکهای مالی و منابع دیگر)
• جمعیتی
• روابط با تهیه کنندگان و شرکا
• مقررات سیاسی، زیست محیطی و اقتصادی

از آنجائیکه دسته‌بندی این چهار عنصر اصلی به عوامل داخلی و خارجی لزوماً برای موفقیت تجزیه و تحلیل SWOT ضروری نیست، اما می تواند در تعیین حرکت بعدی شما یا ارزیابی میزان کنترل شما بر روی یک مشکل یا فرصتی خاص مفید باشد.

نحوه انجام تجزیه و تحلیل SWOT

هنگامی که میخواهید تجزیه و تحلیل SWOT را برای سازمان یا شرکت خودتان انجام دهید، باید کارها را بر اساس موفقیت و رشد اولویت بندی کنید، سپس می توانید به یک استراتژی محکم مسلح شوید. انجام و ایجاد تجزیه و تحلیل SWOT حتی در مورد کوچکترین شرکت ها، مزایای بسیاری دارد.

در حالت ایده آل، برای انجام تجزیه و تحلیل SWOT باید دو مرحله را انجام دهید. ابتدا باید تلاش کنید نقاط قوت خود را با فرصت های خود مطابقت دهید. در مرحله بعد، باید سعی کنید نقاط ضعف را به نقاط قوت تبدیل کنید.

• عمل به نقاط قوت شما

یکی از بهترین موارد در مورد نقاط قوت شما در تجزیه و تحلیل SWOT این است که شما قبلاً آنها را به خوبی انجام داده اید. در اصل، عمل به نقاط قوت کسب و کار شما شامل این است که “کارهای دیگری را انجام دهید که قبلاً در آن خوب و عالی بودید و هستید.”

• نقاط ضعف خود را برطرف کنید

اینکه بخواهید به نقاط ضعفی که در تجزیه و تحلیل SWOT خود مشخص کرده اید عمل کنید، کمی دشوار است، به این دلیل که در وهله اول باید در مورد نقاط ضعف خود به اندازه کافی صادق باشید.

• استفاده از فرصتها

بخش فرصت های تجزیه و تحلیل SWOT بخش عملی و با طراحی است. با شناسایی فرصتها و با ارزیابی نقاط قوت سازمان خود، باید لیستی از اهداف را برای خود تهیه کنید. فرصت های هر کسب و کار متفاوت خواهد بود، اما بسیار مهم است که شما یک برنامه ریزی درست برای سرمایه گذاری داخلی یا خارجی در فرصتهایی که مشخص کرده اید داشته باشید.

• تهدیدهای کاهش دهنده

پیش بینی و کاهش تهدیدات مشخص شده در تجزیه و تحلیل SWOT ممکن است دشوارترین چالشی باشد که با آن روبرو خواهید بود، در درجه اول به دلیل اینکه تهدیدها معمولاً عوامل بیرونی هستند؛ شما به اندازه کافی می توانید آسیب های احتمالی عوامل فراتر از کنترل خود را کاهش دهید. مسلماً هر تهدید و واکنش مناسب نسبت به آن تهدید متفاوت است. لذا صرف نظر از میزان تهدیدها در تجزیه و تحلیل SWOT، پاسخ و نظارت بر این تهدیدها باید جزء اولویت های اصلی شما باشد.

چه کسی باید تحلیل SWOT را انجام دهد؟

برای اینکه یک تجزیه و تحلیل SWOT مؤثر باشد، بنیانگذاران و مدیران شرکت باید به شدت درگیر آن شوند. این وظیفه ای نیست که بخواهید به دیگران واگذار کنید. اما، مدیر شرکت هم نباید به تنهایی کار را انجام دهد. برای اینکه بتوانید بهترین نتیجه را بدست بیاورید، باید گروهی از افراد را که دیدگاه های مختلفی در مورد شرکت دارند جمع کنید. افرادی را انتخاب کنید که می توانند جنبه های مختلف شرکت شما را نشان دهند، این جنبه ها شامل فروش، خدمات به مشتری، بازاریابی و توسعه محصول.

شرکت های نوآورانه حتی در هنگام انجام تجزیه و تحلیل SWOT به خارج از رده های داخلی خود نگاه می کنند و از مشتریان هم دیدگاهشان را دریافت می کنند تا صدای بی نظیر خود را به این ترکیب اضافه کنند.

چگونه تحلیل را با روش درست انجام دهیم؟

همانطور که قبلاً گفتیم، شما می خواهید تیمی از افراد را با هم جمع کنید تا بتوانید آنالیز SWOT را انجام دهید. برای انجام این کار یک یا دو ساعت باید بیشتر وقت بگذارید. افراد مختلفی را در بخش های مختلف شرکت جمع کنید و از همه قسمت ها مطمئن شوید. بنابراین متوجه خواهید شد که گروههای مختلفی در شرکت شما دیدگاههای کاملاً متفاوتی دارند که برای موفقیت در تجزیه و تحلیل SWOT شما بسیار مهم است.

انجام تجزیه و تحلیل SWOT شبیه جلسات طوفان مغزی است، و راه های درست و نادرست برای اجرای آن وجود دارد. پس از پنج تا ۱۰ دقیقه طوفان مغزی، تمام یادداشت های مهم را بر روی دیوار قرار دهید و ایده های مشابه را در کنار هم قرار دهید. اگر ایده شخص دیگری فکر جدیدی را برانگیزد، به همه افراد اجازه دهید در این مرحله یادداشت های اضافی اضافه کنند.

حتماً بخوانید : برنامه ریزی استراتژیک چیست؟

پس از سازماندهی همه ایده ها، حال ایده ها را رتبه بندی کنید. بر اساس تمرین رأی گیری، شما باید اولویت بندی ایده ها را داشته باشید. این کار را باید کسی که مسئولیت استراتژی تجارت است، انجام دهد. شما باید این روند ایجاد ایده ها را برای هر چهار عنصر از تجزیه و تحلیل SWOT خود یعنی: نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات دنبال کنید.

پس از ایجاد چارچوب SWOT و پر کردن آنالیز SWOT، باید بر اساس نتایج به برخی از توصیه ها و استراتژی ها برسید. لیندا پوفال، مدیرعامل شرکت مشاوره ارتباطات استراتژیک، گفت: این استراتژی ها باید بر قدرت و فرصت های اعمال شده برای غلبه بر نقاط ضعف و تهدیدات متمرکز شود.

نتیجه گیری 

با انجام تجزیه و تحلیل SWOT شما براحتی میتوانید کارهایی را انجام دهید که شرکت شما به خوبی انجام می دهد، می توانید پیشرفت کنید، و فرصت ها و تهدیدات تجاری را بشناسید. با این حال، تحلیل SWOT این فرصت را به شما می دهد تا نه تنها این عوامل را شناسایی کنید، بلکه برنامه زمانی را برای راه حل های احتمالی تهیه و پیاده سازی کنید. این می تواند در ایجاد برنامه های بودجه، شناسایی نیازهای استخدام مفید باشد و همینطور سایر برنامه ریزی های استراتژیک میان مدت و بلند مدت.

کاوشگران بهبود کیفیت – مشاور مدیریت کسب و کار شما